Pages

Saturday, March 24, 2012

EMSUMBAR / JEJULUK

Bisi bala ba ruai iban FB kala nanya aku entang ensumbar tauka nama juluk kitai Iban kelia. Sekeda nanya ari ni penatai nama nya, lalu bisi mega nanya kati tau nitihka peneka ati ngaga nama ensumbar kediri?

Tuju ensumbar tu dikena ngaga gegelar tauka jejuluk tauka nama dikena ngangauka orang ngambika iya teperansang ati ngereja pengawa enti lebuh ensumbar iya disebut. Enti kelia, ensumbar digaga nitih ka penuai bulu siku-siku, selalu iya pungka lelaki ngembuan ensumbar ti panjai, lalu ensumbar iya nya bekait enggau pengawa kayau ti dibatak tauka dikereja iya, ensumbar ti ngayanka pemerani, lalu siti ari tuju ensumbar tu kelia dikena ngelemi ka pala patung (ngenakutka) munsuh laban maya ka betempuh, Iban selalu iya dulu madahka nama enggau ensumbar diri.

Laban diatu menua nyau likun, pengawa ngayau udah lama gak nadai agi, tang bansa kitai Iban kemaya hari tu agi mega bisi begagaka ensumbar diri kena ngenanka pengawa asal kitai kelia, lalu ensumbar sida bisi bekaul enggau pengawa sereta perangai orang ke empu iya.

Ba baruh tu aku bisi nyelitka chunto ensumbar kitai Iban...

1. Lang Ngindang Menaul Tuntung nyawa deduka rerais manjung manggum senanggung ulu ilang, Lai NyakaiMenaul Banda maika kitai leka buah kenang, Raja Nata penyimpan pesaka dalam gudang

2. Segunggang Daun SabangUlup Menyalin Benang, laja layar pematang,Raja Nyaduh orang ke puh mandi di tengkujuh panchur hari.Temenggung Judan tinggi penepan penyimpan seruan dalam ati.

3. Bujang sigat udu mereti, landik bejaku pandai betusi berandau enggau ginti indu bantang.Rengga bedilah santa bepanga dua bepampang, landik bejaku pandai berambai jaku kenang.

4. Mabung Panggau anak arau Keling belelang. Mabung sigat ngembuan penemu nadai ke timpang. Mabung Panggai landik becherita pandai beensera ngembuan batu tusut bebalut mesai kajang.

5. Bujang Lembau, tau betiu landik bekebutau ulih ngupah enggau leka pelaga mau gempanang. Raja natu ngembuan penemu penuh tibang.Dato Intai kurang bejaku landik nurai di kirai keretas labang.

6. Laja Lelingga tinggi, sukat baruh merabung kajang. Orang laki sidi di jari tunjuk butang, landik merindang ngelantang ke ati orang ke beraie merampau ngenang.Datu siku siru bejaku ngembuan ati sinu mesai tungku Indai Abang.

7. Sentuku Buban ngembuan perugan pugu penemu. Bujang Abang Menyalu pandai bedungai landik belagu ngembuan tanduk ulat bulu mesai pugu pun kelindang. Raja Tuai landik megai ngmpung orang.

8. Bujang mit ngembuan runding nyaing udu lasit ari sumpit betibang tulang.Bujang Mangging pendiau imun runggu ensing landik nyeling endun kumang.Keling kenu bujang runggu enti bejaku enda gegampang.(kedua bali nama uchu Samy Vellu pandai bekedumu munyi bunsu antu dalam tibang).

9. Sinja Emperaja nyengkung, duku besi andung pemumpung rekung pengeluntang bukang.Orang laki modern kemaya hari landik macha dunya ngena rawang tum indu benda, tajau besai mua ngembuan peduman ayam jari.

10. Bujang Imun jarang ketawa semampai ketuchum, ngelalaika mau mas badas igi gempanang. Bujang merti ngembuan sagam ati pandai macha genera runding orang.

11. Daun limba limbi, bujang senang linggang nengeri. Terebai tinggi ngelambung kebung langgit ngeruang.Sebau kemarau hari,Bujang Linggang nengeri rajin ati nadai bepampang.

12. Lelayang Rangkang mandi di lenggang pasang Miri. Burung Among ngembuan puchung pengelandik jari.Radin Sanjau pandai ngilau ngelala genera dalam ati.

13. Kumang Ranjing ngembuan ruding peti menyanyi. Kumang ranchak Dara biak pengakak nembiak rebak dudi. Dara Racha tampak mua baka senaya bulan pegari

14. Kumang Menchi pandai mali diri, sekali iya ngenggang nyadi kenyalang lai menari.Dayang Sambai Dara Lupai pandai di chunggai tunjuk jari.

15. Dara Jelembai Kumang Jawai tampak temuai pulai hari. Dara nelap, Kumang Jinap landik ngubat penusah ati.Dayang Sato Dara Sinu landik bejaku pandai menyanyi.

16. Indu dara tampak mua baka senaya bulan pegari. Dara nganta tuchum ketawa nanya enggau sunga dabung gigi.Dayang Menti .Dara mereti tuchi ati sinu ke orang.

17. Dara mentaba hari, Indu pendai tampun puji pandai besanggai landik menanyi tukang nengkebang , Ngembuan bungkan dalam ati, bisi kunchi pun rang. ( Kedua bali nama Dara Bagau jengau rekung, duduk deduga nyembah pengabang)

18. Bujang Linggang menua bisi telaga dalam ati. Batang pauh laba tumbuh di daluh telaga kunchi. Kedu Mali Lebu ngembuan perugu penemu bebeli.

19. Ulup Batu Lichin ngembuan tinchin jamin nengeri. Bujang Ilang Lengain pandai engkeramat di ujung jari. Menggu ngembuan penemu ict.

20. Tabang lamba, tapang bekumbai, ngembuan pugai jaya nengeri Bujang lamba pandai melandai munyi serunai kesuling hari.

21. Bujang sigat besi berani ngembuan terupung di kandang lempuang. Selanjat landik nyurat nulis surat sempekat undang-undang.

22. Kapal belayar di tasik dalam, tan ngelaban lelangan alun gelumbang. Bujang tegar udu penyikar, landik nurai terabai perang.

23. Kah tebelian wi, pugu tunggul kawi, nyadika sulat ulu tulang.Bujang Tangga Rirang tau bejaku pandai betusi nyeritaka ensera leka kenang.

24. Ketupung baik ngikik malam terang. Bujang lansik ngembuan terepung buluh lalang.Radin Sanjau ngembuan ilau terupung dagang.

25. Rembun Sempun Jejabung kempang ati ngeluntang bukang.Bujang mali rampung ngeruranka ati indu bantang.

26. Bujang Tatau enda sumbung maya bejaku ulih ngitung ngembuan rintung di baruh rang.Kuju anggai laju terebai ngentilang remang.

27. Bujang kering bisi ruding ujung dabung baruh rang. Bujang Regas baka upas kesulai tandang. Sabang api tan bejembi tengah padang.

28. Keling Nading Kerangan, Bujang Linggang Lelangan, mandi di ai pasang nyegang. Apai Balan Seribu ngembuan perugu batu pemandang.

29. Bujang Jentang Kemarau rintau-rintau nengan remang, Ulup Batu Lichau selalu madamka laya butang. Keling Kenu, aya jamu madamka jaku laya orang.

30. Dara Imun likun pendiau tuchum nyingkum semampai di galau nyadi ke tengau malam terang. Dara Samban pandai nyumanka litan ati orang.

31. Kumang Indai Abang ngembuan pemandang batu intan. Dara batu gula ngembuan jayau batu bulan. Endu dara Menti pengibun ati semua orang.Endu Dara Rimbu bejaku siru ngasuh lantang.

32. Apai Jangkam Bulan pengibun bungkan rumbang penemu. Mali bejaku ngibun gelema semua pengeraja Jaku Iban. Bujang Kuang Kebat jari bejeluti landik bejelingkat nusun pengawa naka penemban.

33. Bujang kering nyelangking kijang. Batu timah betatah bangkang. Berangai besai pengundan penemu nadai ke timpang.Apai Sala Muda alai nyanda smua barang.

34. Kumpang Pali ngembuan ati manah chukup tuchi. Ngembuan puchung pengelina ati sapa ke tusah nyadi lantang.Rengayung betulang lempung sedia nulung semua orang.

35. Runggu batu chandi, tau berujan puh bejembi di panas lelaki belah bedilang.Selikau ngembuan batu ilau kena nenggau menua orang.

36. Jelenggai datai ari bingkai bulan kembung, Jaroh datai ari tengkujuh panchur wong ngembuan puchung pandai berenung landik nimang.

37. Mechan ngemata ke bulan pegari terang. Mechi ngemataka hari tawas gegantang.Kumbu Rayung ngembuan puchung pengerawang ati.

38. Ipuh Kinying ngelabuh ka nyumbuh siti menua. Bujang tinggi ensuruk remang.

39. Bujang Linggang nengeri. Tutup temilah besi penyimpan laja atung pematang.

40. Lelunyit tampun puji, Singgai menyawai besi berani. Ngembuan ati mutus kempang ngansak nembiak nganaka ensera leka timang.

41. Remaung Panggai ngemataka penyurai pintu remang. Sanda negung ngemataka kibung indu bantang. Lumpong ngembuan puchung mali rampung pengelempung tulang. Raja Gelegat ngempung adat semua orang.

42. Tempan besi ngemata ke nengeri menua Limbang. Raja besai landik bejaku pandai bejelutai nusi mayuh macham utai ngasuh ngeli rangkai tengkering rang.Remaung Kampung benyawa sagung ngansak nembiak nuju pemansang.

43. Endu Sudan leluyang Bulan, Dara Gembala tekang intan pandai bejaku betipan-tipan, landik ngajat ngelipatka lengan, rejat-rejat niti papan baka duan burung kenyalang.(Kedua bali nama Dara Jegit besanggul sintal selit besumping sulat tulang)

44. Angin puting beliung, Lai Nyanggai Menaul Tuntung. Suka Raja Remaung nyawa sagung nyais begerantang. Naga Ai Nabau beratung, ngajung semilu batu pinyang. Raja Ninti ngembuan ati sinu ngenang.

45. Tegung Remaung Dan Suka Raja Rengayan, Nyampi ke menua ili tasik selatan. Mai tandan gelagan bulan tangkai pinang. Raja Gala Gundi bjang berani kempang sinu ati pemuka kunchi pengerawang lempuang.

46. Ribut Ngesai biau balai. Lang Ngindang Menaul terebau, nyanggai bangkai manuk menang.Benyawa tila-tila nyaris reranggau nyadungka kitai tangkai lengain nyamai buah bindang.Selanjat ngembuan kitab dalam lempuang. Selumbing pemutus runding semua kenang.

47. Mas paun tuchi. Dayang ketupang bungai angi berega ke nengeri pasar Simanggang. Dara manis mua baka senaya bulan rumpang.Dara landik lunchik di tunjuk jari butang.

48. Kunchit Beragum mua menyana selalu ketuchum.Landik bejaku baka tusun ai ambun belayan midang.

49. Dayang Ketupang bungai nanyi, ngembuan bungkan buluh temiang.Dara Gangging ngembuan ruding bemunyi tetaing di malam petang.

2 comments:

Debra Kilroy said...

Hi Allen , kati ke ensumbar kumang ?

Unknown said...

Kati ke ensumbur "indu kunci ari"?